Wat zijn de onderwijsopties voor zorgkinderen?

Als ouder van een zorgkind stel je jezelf misschien de vraag: wanneer gaat mijn kind eindelijk naar school en welke mogelijkheden zijn er voor onderwijs? Het kiezen van het juiste onderwijs kan een complex proces zijn, vooral omdat de keuze sterk afhangt van de ontwikkelingsbehoeften van je kind. Wat zijn de onderwijsopties voor zorgkinderen? Hoe weet je welke optie het beste bij jouw kind past?

Het vinden van het juiste onderwijsniveau voor je zorgkind begint met goed luisteren naar je kind. Dit klinkt eenvoudiger dan het is, want soms is het moeilijk om je eigen verwachtingen en ideeën opzij te zetten. In mijn eigen ervaring, met mijn kinderen, hebben Jan en ik niet altijd de juiste stappen gezet. Het is moeilijk om voorbij je eigen gedachten en verlangens te kijken, vooral als je als ouder de beste keuze wil maken. Het is een proces van vallen en opstaan.

In mijn blog “Ego vs. behoeften: wat telt bij de schoolkeuze van je kind?” leg ik uit hoe je kunt omgaan met dit soort keuzes, ook al voelt het soms overweldigend. Het is belangrijk om jezelf niet schuldig te voelen als je niet meteen weet wat de beste keuze is voor je kind. Vertrouw op je intuïtie als ouder en wees open voor advies.

De eerste stap is om te onderzoeken of je kind leerbaar is. Dit is belangrijk, omdat het bepaalt welke route je kunt bewandelen. Laat je kind testen door een gedragswetenschapper of een orthopedagoog. Dit kan vaak via de dagbesteding waar je kind al naartoe gaat of bijvoorbeeld via het ziekenhuis. Wacht niet af, maar neem zelf het initiatief. Geef duidelijk aan dat je wil weten waar je kind staat in zijn of haar ontwikkeling.

Als je hoort dat je kind leerbaar is, is dat geweldig nieuws! Dit betekent dat je kind naar school kan. De volgende stap is om te onderzoeken wat je kind aan kan qua niveau. Dit heeft niet altijd direct met IQ te maken, maar eerder met zaken als prikkelverwerking, concentratie en andere persoonlijke factoren.

Schoolopties bij leerbaarheid:

1. Regulier onderwijs:

Als je kind leerbaar is kan regulier onderwijs een goede optie zijn, mits het past bij de behoeften van je kind. Kijk niet alleen naar het cognitieve niveau, maar ook naar hoe je kind omgaat met prikkels, sociale interactie en het tempo van een klas. Overweeg eventueel speciaal basisonderwijs (SBO) als extra ondersteuning nodig is. Vraag advies van een orthopedagoog of samenwerkingsverband, maar blijf altijd kijken naar wat jouw kind nodig heeft om te groeien en zich veilig te voelen.

Als je kind het reguliere tempo moeilijk kan bijhouden, kan SBO een optie zijn. Het tempo ligt hier iets lager, klassen zijn kleiner en er is vaak extra ondersteuning in de vorm van een klassenassistent.

3. Speciaal Onderwijs (SO):

Als je kind meer ondersteuning nodig heeft, is speciaal onderwijs (SO) mogelijk de beste keuze. SO-scholen zijn ingedeeld in clusters:

• Cluster 1: Voor slechtziende of blinde kinderen.
• Cluster 2: Voor dove of slechthorende kinderen.
• Cluster 3: Voor kinderen met een verstandelijke beperking of langdurige ziekte.
• Cluster 4: Voor kinderen met gedragsproblemen of stoornissen. Niveau school is gelijk aan regulier onderwijs.

Het niveau binnen een cluster varieert, maar is afgestemd op wat je kind aankan. Het kan nuttig zijn om je kind alvast te laten doorstromen naar een school voorbereidende klas als je kind op een dagbesteding zit. Dit kan een voorsprong geven, ongeacht naar welk type onderwijs je kind uiteindelijk gaat. Let op: dit is een voordeel, maar het is absoluut niet verplicht dat je kind eerst naar een school voorbereidende klas moet gaan om aangenomen te worden op een school.

Ga op tijd scholen bekijken en meld je kind zo snel mogelijk aan. De wachtlijsten zijn vaak erg lang. Let bij de keuze vooral op waar je kind zich prettig voelt en kan ontwikkelen.

Het aanmelden van je kind bij een school betekent niet automatisch dat je kind ook wordt aangenomen. Bij speciaal onderwijs (SO) of speciaal basisonderwijs (SBO) zal vaak een orthopedagoog van de school zelf het kind willen observeren. Dit is om te beoordelen of de school past bij de behoeften van je kind. Als het kind passend wordt bevonden, wordt er een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) aangevraagd, en daarna wordt je kind op de wachtlijst geplaatst.

Houd er rekening mee dat je kind ook kan worden geweigerd. Dit kan om verschillende redenen zijn, zoals te jong zijn of gedrag dat niet binnen het aanbod van de school past. Laat je echter niet zomaar wegsturen! Als je het niet eens bent met de beslissing, kun je binnen zes weken bezwaar maken tegen het besluit. Zie mijn blog “Bezwaar maken: soms een noodzakelijke stap!” voor meer informatie en een voorbeeldbrief om te downloaden.

Als je hoort dat je kind niet leerbaar is, kan dat teleurstellend zijn. Het is normaal om hoop te blijven houden. Toch is er ook voor deze kinderen een plek waar ze zich kunnen ontwikkelen en gelukkig kunnen zijn.

Mogelijke opties:

• Kinderdagcentrum (KDC): Een plek waar je kind begeleiding krijgt, vaak in een veilige en stimulerende omgeving.
• Dagbesteding of MKD: Voor kinderen die niet naar school kunnen, zijn er dagprogramma’s die gericht zijn op ontwikkeling en zorg.

Wees proactief in je zoektocht naar een geschikte plek. Vraag rondleidingen aan en schrijf je kind zo snel mogelijk in. De wachtlijsten zijn ook hier vaak lang.

Heb je hulp nodig bij het vinden van de juiste plek? Neem contact op met je contactpersoon bij het wijkteam of het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Zij kunnen je adviseren over instanties zoals Pameijer, CityKids, ASVZ of Ipse de Bruggen. Je kan ook contact opnemen met een cliëntondersteuner via de gemeente of bijvoorbeeld Stichting MEE.